Dự án sân bay Long Thành và gánh nặng 8 tỷ USD
Sau 3 lần thảo luận, Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành vừa được Hội đồng thẩm định quốc gia trình lên Thủ tướng phê duyệt.
Theo báo cáo tóm tắt của chủ đầu tư cho hay tổng số tiền phải chi cho giai đoạn một của sân bay là 7,8 tỷ USD. Trong đó là tiền từ ngân sách và vay ODA chiếm hơn một nửa. Số còn lại là vốn của doanh nghiệp thông qua liên doanh và liên kết đầu tư mà hình thức PPP(Public - Private Partner) được coi như "chìa khóa".
Để giảm áp lực huy động vốn, chủ đầu tư là Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) sẽ phân kỳ đầu tư thành giai đoạn 1a và 1b, trong đó phần 1a và đến năm 2023 sẽ tiêu khoảng 5,6 tỷ USD. Trong khi đó, nguồn vốn doanh nghiệp huy động là 2,7 tỷ USD. Số còn lại trích từ ngân sách hoặc vay ODA.
Tờ giải trình mới nhất của Hội đồng thẩm định đầu tháng này, ACV cho biết, về nguồn vốn ODA sẽ được huy động từ các tổ chức như Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng Phát triển châu Á hoặc từ Chính phủ các nước như Nhật, Mỹ, Pháp, Hàn Quốc, thông qua các cơ quan hợp tác quốc tế như JICA.
Đối với việc sử dụng vốn PPP, ACV khẳng định Thủ tướng đưa Long Thành vào danh mục dự án quốc gia để kêu gọi đầu tư nước ngoài đến năm 2020 là việc tốt. hiện tại có nhiều nhà đầu tư nước ngoài đã sẵn sàng hợp tác đầu tư vào hạng mục của dự án dưới nhiều hình thức đầu tư như PPP, BOT".
Tuy nhiên, sự lạc quan này cũng vấp phải khá nhiều ý kiến trái chiều. Tại cuộc họp lần thứ 3, của Hội đồng thẩm định, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Đồng Tiến nói rằng không nên quá kỳ vọng vào ODA, rằng dòng vốn này đang suy giảm. Mặt khác, nợ nước ngoài của Việt Nam đang ở ngưỡng cao nên cũng không quá trông mong ở dòng tiền này.
Là chuyên gia mà Hội đồng thẩm định mời , Giáo sư Lã Ngọc Khuê chỉ ra rằng, việc phân chia góp vốn của các thành phần tham gia dự án được xây dựng theo một quy trình ngược.
Thậm chí, vị chuyên gia còn nhận xét rằng gần như có sự dễ dãi, tùy ý trong việc lựa chọn hình thức đầu tư.
Theo chủ đầu tư, vốn thực hiện sẽ được gắn với các dự án, hạng mục cụ thể theo nguyên tắc nhà nước chỉ đầu tư hoặc hỗ trợ đầu tư phần kết cấu hạ tầng không có khả năng thu hồi vốn, khuyến khích đầu tư vào các hạng mục thành phần dịch vụ khai thác, có thể thu hồi.
Trong đó, các hạng mục quan trọng như khu bay, giải phóng mặt bằng, thông tin liên lạc dự kiến dùng vốn ngân sách nhà nước, trái phiếu Chính phủ và nguồn vốn ODA.
Các hạng mục kém quan trọng hơn sẽ dùng vốn doanh nghiệp, liên doanh liên kết mà hình thức hợp tác chủ yếu là PPP.
Theo bộ trưởng Kế hoạch Đầu tư Bùi Quang Vinh cho rằng huy động vốn đầu tư tư nhân thông qua hình thức đầu tư PPP là khả thi bởi Thủ tướng đã cho phép. Tuy nhiên, sử dụng chúng như thế nào thì cần làm rõ.
